Płyta nagrobna Janka i Ewy

Pochodząca z początku XVII wieku kamienna płyta nagrobna jest najstarszym obiektem muzealnym w posiadaniu Muzeum Miejskiego w Żorach.

Wykonana z wapienia, ma wyrzeźbione dwie postacie dziecięce w strojach z epoki. Napis na obwodzie płyty w języku morawskim wykonany metodą lustrzanego odbicia mówi, że pochowana została pod nią dwójka młodych dzieci, Janek i Ewa, które w pierwszej dekadzie XVII wieku zmarły w mieście w czasie jednej z klęsk zarazy. Napis ten jest dość mocno zniszczony, dopiero dokładne prace konserwatorskie pozwolą na jego dokładne odczytanie i otrzymanie, być może, kolejnych informacji na temat statusu rodziny, która zapewniła dzieciom taki pochówek. Nie ulega wątpliwości jedynie to, że musiała to być jedna z najbogatszych żorskich rodzin.

Płyta ta, wraz z drugą, upamiętniającą małego Walentina, pierwotnie położona była na placu kościoła parafialnego, gdzie do lat dwudziestych XIX stulecia znajdował się parafialny cmentarz. Następnie obie wmurowane zostały w ogrodzenie kościelne naprzeciwko głównego wejścia do kościoła.

Po remoncie ogrodzenia w latach 30 XX wieku trafiły do środka kościoła. W trakcie remontu kościoła po jego zburzeniu w 1945 płyty wyniesiono na gruzowisko przy kościelnym murze. Prawdopodobnie płyta upamiętniająca małego Walentina została zniszczona, zaś płyta Jana i Ewy została uratowana przez Zygmunta Laskowskiego.

Płyta przechowywana była w kolejnych izbach muzealnych Towarzystwa Miłośników Miasta Żory. Po likwidacji izby płyta trafiła ostatecznie w ręce rodziny Mandla, która w 2009 przekazała ją do Muzeum Miejskiego.