Klamory/Szpargały
Buty do piłki nożnej
Numer inwentarzowy: MŻo/860/a-b
Wymiary:
Szerokość -10 cm
Długość - 27 cm
Głębokość - 8 cm
Materiał: skóra
Technika: wyrób fabryczny
Pochodzenie: Górny Śląsk
Datacja: II połowa XX w.
Opis:
Buty do piłki nożnej, mocno wyeksploatowane. Skórzane, wiązane za pomocą białych sznurowadeł. Podeszwy wymieniane, przeszywane, dodane korki (sztole) przymocowane za pomocą gwoździ.
Prezentowany obiekt pochodzi z kolekcji Alfreda Buchty z Palowic (gmina Czerwionka-Leszczyny, powiat Rybnik). Przekazany jako darowizna dla Muzeum Miejskiego w Żorach dnia 30.12.2003.
Chodzik
Wymiary:
Wysokość – 43 cm
Długość – 51 cm
Szerokość – 42 cm
Średnica otworu (owal) - 27 - 29 cm
Materiał: drewno
Technika: wyrób rzemieślniczy
Pochodzenie: Górny Śląsk
Datacja: połowa XX w.
Opis:
Chodzik wykonany jest z drewna, górna część (blat) z desek, cztery nogi z samorodnych patyków. Według kolekcjonera był to chodzik dla dzieci uczących się chodzić. Podkreślał, że sprzęt ten nie służył jako siedzisko, szczególnie dla dorosłych, słabe nogi nie utrzymałyby dużego ciężaru. Dziecko wkładano do otworu, kiedy stało trzymało się blatu chroniąc się przed upadkiem. Według niektórych źródeł sprzęty tego typu mogły również służyć jako podstawka pod miednicę.
Prezentowany obiekt pochodzi z kolekcji Alfreda Buchty z Palowic (gmina Czerwionka-Leszczyny, powiat Rybnik). Przekazany jako darowizna dla Muzeum Miejskiego w Żorach dnia 30.12.2003.
Kropielniczka naścienna
Numer inwentarzowy: MŻo/991
Wymiary:
Wysokość – 10 cm
Szerokość - 5,5 cm
Materiał: metal
Technika: wyrób rzemieślniczy
Pochodzenie: Górny Śląsk
Datacja: połowa XX w.
Opis:
Kropielniczki tego typu nazywane były na Górnym Śląsku żegnaczka. Składa się z niewielkiej niecki na wodę święconą powyżej, której znajduje się płaskorzeźba przedstawiającą upadek Jezusa pod krzyżem. Przybita była do ściany w pobliżu drzwi, tak aby wchodzą lub wychodząc można się było przeżegnać.
Darowizna Marzeny Kuczery z Rybnika-Chwałowic dla Muzeum Miejskiego w Żorach z dnia 15.03.2005.
Miara
Numer inwentarzowy: Mżo/651
Wymiary:
Wysokość - 9,5 cm
Średnica - 13 cm
Głębokość – 8,5 cm
Materiał: drewno, metal
Technika: bednarska
Pochodzenie: Górny Śląsk
Datacja: I połowa XX w.
Opis:
Miara o pojemności 1 litra, wykonana z metalowych taśm i cienkich pasm drewna, ciętych ośnikiem.
Prezentowany obiekt pochodzi z kolekcji Alfreda Buchty z Palowic (gmina Czerwionka-Leszczyny, powiat Rybnik). Przekazany jako darowizna dla Muzeum Miejskiego w Żorach dnia 30.12.2003.
Pas do polerowania brzytwy
Numer inwentarzowy: MŻo/1234
Wymiary:
Wysokość – 5,5 cm
Długość – 38 cm
Szerokość – 4 cm
Długość – 11,5 cm (rękojeść)
Materiał: drewno, skóra
Technika: wyrób rzemieślniczy
Pochodzenie: Górny Śląsk
Datacja: połowa XX w.
Opis:
Przed każdym użyciem brzytwę należy wypolerować, celem tej czynności jest wygładzenie powierzchni krawędzi tnącej, która ulega drobnym uszkodzeniom po każdym goleniu oraz usunięcie zalążków rdzy. Do polerowania służy pas skórzany lub parciany, najpopularniejszym modelem jest pas giętki swobodnie zwisający, aby go użyć należy go zamocować do stabilnego zaczepu. Drugim rodzajem są tak zwane pasy sztywne ze względu na kształt zwane też wiosełkami, ich zaletą jest brak konieczności znalezienia punktu zaczepienia.
Prezentowany obiekt należy do drugiego rodzaju pasów, wykonany jest z drewna, posiada rękojeść ze sznurkiem. Zasadnicza część kształtem przypomina dwa połączone wiosła, na których znajduje się skórzany pas.
Darowizna Teresy Cabaj dla Muzeum Miejskiego w Żorach z dnia 17.05.2007.
Podkowa
Numer inwentarzowy: MŻo/654
Wymiary:
Długość – 18 cm
Materiał: żelazo
Technika: kowalska
Pochodzenie: Palowice, Górny Śląsk
Datacja: połowa XX w.
Opis:
Metalowe wzmocnienie w kształcie rozszerzonej litery U przybijane po obu stronach otwory na gwoździe, którymi przybijano podkowę do kopyta.
Podkowy w założeniu miały zapobiegać ścieraniu się kopyt, w konsekwencji co kilka tygodni należało zdjąć podkowę i ostrugać kopyto do normalnej wielkości.
Prezentowany obiekt pochodzi z kolekcji Alfreda Buchty z Palowic (gmina Czerwionka-Leszczyny, powiat Rybnik). Przekazany jako darowizna dla Muzeum Miejskiego w Żorach dnia 30.12.2003.
Przyrząd do zdejmowania butów
Numer inwentarzowy: MŻo/184
Wymiary:
Wysokość - 11 cm
Szerokość - 15 cm
Długość - 50 cm
Materiał: drewno
Technika: wyrób rzemieślniczy
Pochodzenie: Palowice, Górny Śląsk
Datacja: połowa XX w.
Opis:
Przyrząd do zdejmowania butów bez schylania, na Śląsku zwany jest sebuwacz. Prezentowany egzemplarz wykonany jest z drewna dębowego. Podstawowa jego część składa się deski rozszerzającej się w górnej części, tam też znajduje się wycięcie służące do włożenie tylnej części buta (nopiyntka) celem jego zdjęcia. Część dolna spierała się na podłodze, aby sebuwacz użyć należało ją nadepnąć jedną nogą a drugą włożyć we wspomniane wycięcie. Druga część sebuwacza była uniesiona lekko ku górze dzięki dwom kołkom wbitym do deski. Prawdopodobnie pierwsze sebuwacze wykonane były z rogów zwierząt domowych.
Na Górnym Śląsku sebuwaczami określano nie tylko przedmioty służące do zdejmowania butów ale także do zakładania butów.
Prezentowany obiekt pochodzi z kolekcji Alfreda Buchty z Palowic (gmina Czerwionka-Leszczyny, powiat Rybnik). Przekazany jako darowizna dla Muzeum Miejskiego w Żorach dnia 30.12.2003.
Pułapka na myszy
Numer inwentarzowy: Mżo/804
Wymiary:
Wysokość - 13.5 cm
Długość - 8 cm
Szerokość - 13.5 cm
Materiał: drewno, drut
Technika: wyrób rzemieślniczy
Pochodzenie: Palowice, Górny Śląsk
Datacja: połowa XX w.
Opis: Pułapka na myszy wykonana z drewnianej podstawki i drucianej klatki. Pułapka posiada metalowe drzwiczki zatrzaskujące się za pomocą sprężyny. Konstrukcja własna wykonana przez (nieznanego) użytkownika.
Prezentowany obiekt pochodzi z kolekcji Alfreda Buchty z Palowic (gmina Czerwionka-Leszczyny, powiat Rybnik). Przekazany jako darowizna dla Muzeum Miejskiego w Żorach dnia 30.12.2003.
Wieszak
Numer inwentarzowy: MŻo/868
Wymiary:
Wysokość – 17 cm
Długość – 25 cm
Materiał: drewno, metal
Technika: wyrób rzemieślniczy
Pochodzenie: Górny Śląsk
Datacja: połowa XX w.
Opis:
Wieszak na przybory do pieca, składa się z drewnianej deseczki i metalowej blachy z podobizną psa i haczykami. W tradycyjnej kuchni śląskiej był mocowany do ściany w pobliżu pieca. Wieszano na nim szuflę (łopatka), pogrzebacz (hok), zmiotka (śmiatek), czy też inne przyboru wykorzystywane w czasie palenia w piecu.
Prezentowany obiekt pochodzi z kolekcji Alfreda Buchty z Palowic (gmina Czerwionka-Leszczyny, powiat Rybnik). Przekazany jako darowizna dla Muzeum Miejskiego w Żorach dnia 30.12.2003.
Łyżwy z butami
Numer inwentarzowy: MŻo/998/a-c
Wymiary:
Długość - 27 cm
Materiał: skóra, metal
Technika: wyrób rzemieślniczy
Pochodzenie: Górny Śląsk
Datacja: połowa XX w.
Opis:
Prezentowany eksponat składa się z dwóch przedmiotów: butów zimowych podbitych grubą taśmą górniczą i dokręconych do nich – za pomocą kluczyka (lajerka) – łyżew. Łyżwy z butami były dostępne (ze względu na cenę) niewielkiej liczbie dzieci, dlatego często się nimi wymieniano. Najczęściej korzystało się z nich na zamarzniętych okolicznych stawach.
Darowizna Jadwigi Sładek z Żor dla Muzeum Miejskiego w Żorach z dnia 14.04.2005.