Gmina wyznania mojżeszowego w Żorach 1511-1940 : z badań nad historią miasta / Jan Delowicz ; przedm. Shewach Weiss

[Żory] : Towarzystwo Miłośników Miasta Żory, 2002. – 179 s. : il. : 24 cm

Streszczenie w jęz. niem. s. 155-158

(Pamiętam Żory : [3])

Bibliogr. s. 159-161

Indeks s. 162-179

ISBN 83-913366-6-2

 

Żory - Historia

Żydzi - Historia

Już tytuł tej książki dość jasno informuje czytelnika o jej zawartości. Autor zajął się historią Żydów przez 400 lat zamieszkujących w Żorach, o których pierwsze wzmianki w dokumentach miejskich pochodzą z 1511 roku.  

Z pierwszej części książki dowiemy się o początkach i rozwoju gminy żydowskiej w Żorach, o zaangażowaniu jej członków w życie społeczne i polityczne miasta oraz o życiu codziennym tejże gminy, aż do jej unicestwienia przez hitlerowców. Autor przedstawił też wszystkie elementy niezbędne w życiu gminy żydowskiej, jakie znajdowały się w mieście: synagogę, mykwę (łaźnię rytualną), szkołę religijną i cmentarz, który jako jedyny obiekt kultury żydowskiej w Żorach zachował się po dzień dzisiejszy. W tej części książki znajdziemy liczne fotografie i kopie dokumentów ilustrujących tekst, które pochodzą głównie ze zbiorów prywatnych.

Druga część książki zawiera noty biograficzne 593 członków żydowskich rodzin, którzy żyli w Żorach lub byli z tym miastem blisko związani. Wśród nich na największą uwagę zasługuje zapewne Otto Stern, który otrzymał w 1943 roku Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki, a w Żorach spędził pierwsze 4 lata swojego życia.

Materiały do tej publikacji autor czerpał w dużej mierze ze źródeł niepublikowanych (archiwalia, maszynopisy, relacje ustne), z Kroniki Gminy Synagogalnej, napisanej w 1900 roku przez rabina dra Immanuela Deutscha, a nawet z dokumentów rodzinnych zachowanych wśród kilku rodzin żydowskich z Izraela, w tym bardzo znanej w ówczesnych Żorach rodziny Panofsky.

Książkę przedmową opatrzył  ambasador Izraela w Polsce, Shewach Weiss. Znajduje się w niej również streszczenie w języku niemieckim, tłumaczone przez Norberta Zinglera.

Na końcu książki umieszczono słownik wyrazów i terminów związanych z kulturą i religią żydowską.

Książka została wydana w serii „Pamiętam Żory”(3).

Książka została zdigitalizowana i jest dostępna w Śląskiej Bibliotece Cyfrowej.